Co czwarty Polak jest otyły. Ponad połowa kobiet i niemal 70% mężczyzn ma nadwagę – problem jest ogromny, lecz na szczęście coraz więcej osób nim dotkniętych postanawia walczyć o swoje życie i zdrowie. Czy warto w tym celu sięgnąć po tabletki na odchudzanie – na receptę? Jak działają te produkty lecznicze i czy są skuteczne? Wyjaśniamy!
Tabletki na odchudzanie – jakie preparaty są dostępne?
Otyłość to choroba i – tak jak w przypadku innych schorzeń – medycyna opracowała metody jej leczenia. Jednak chociaż istnieją skuteczne leki na odchudzanie, nie są to cudowne pigułki, „spalacze” tłuszczu, dzięki którym chudnie się szybko i bez wyrzeczeń – one wspierają leczenie otyłości i nadwagi, nie są natomiast podstawą tego procesu. Trzeba również odróżnić lek na odchudzanie (na receptę) od środków ogólnodostępnych, które zaliczamy do suplementów diety.
Tabletki odchudzające na receptę a suplementy diety – jakie są różnice?
Legalne tabletki na odchudzanie, na receptę, to opracowane, testowane, dopuszczone do stosowania – a wszystko to przez odpowiednie instytucje – produkty lecznicze. Są to tabletki zawierające substancje czynne bądź ich mieszaniny, które mają właściwości lecznicze potwierdzone w wiedzy naukowej. Oprócz tabletek w celu leczenia otyłości sporządza się też inne preparaty np. roztwory do wstrzykiwania.
Suplementy diety to środki spożywcze – zawierają substancje, które wykazują efekt odżywczy lub jakiś inny efekt fizjologiczny. Takie tabletki na odchudzanie – dla mężczyzn czy kobiet, bo często są rozróżniane – mają w składzie np. wyciąg z zielonej herbaty, chilli bądź pieprz Cayenne, kofeinę i chrom, które mogą w pewnym stopniu wspomagać spalanie tkanki tłuszczowej, stabilizację gospodarki węglowodanowej czy metabolizm oraz uczucie sytości. Suplementy nie wykazują natomiast efektów terapeutycznych – jedynie wspierające.
Jaki lek na receptę na odchudzanie przepisuje lekarz?
Leki na receptę na odchudzanie to z kolei kilka różnych preparatów. Dziś najczęściej lekarze zapisują Xenical, Mysimbę lub Saxendę. Bywają określane jako lek na odchudzanie zastrzyki Ozempic czy Victoza – są to natomiast preparaty stosowane w terapii cukrzycy, lecz faktycznie obserwuje się towarzyszącą ich stosowaniu redukcję wagi. Xenical i Mysimba to odpowiednio tabletki i kapsułki. Saxenda jest natomiast roztworem do wstrzykiwania.
Niektóre mocne tabletki na odchudzanie na receptę są także wycofywane z użycia ze względu na potencjalne negatywne oddziaływanie na organizm, a zwłaszcza układ nerwowy. Aktualnie niedostępne na terenie UE są już m.in. leki na odchudzanie (na receptę) Meridia oraz Zelixa – pomimo dobrych efektów w leczeniu otyłości zauważono szereg powodowanych przez nie groźnych skutków ubocznych, do których zaliczono m.in. ryzyko zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu.
Kiedy sięgnąć po tabletki na odchudzanie na receptę?
Środki odchudzające na receptę przepisuje lekarz i to on powinien ustalić wskazania do ich przyjmowania. Specjalista diagnozuje nadwagę bądź otyłość oraz towarzyszące jej schorzenia lub ryzyko ich wystąpienia. W zależności od stopnia oraz rodzaju otyłości, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta, lekarz ustala leczenie, którego częścią mogą stać się wspomagające odchudzanie leki na receptę. Specjalista wybiera właściwy preparat pod kątem jego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. Wcześniej może także zlecić wykonanie dodatkowych badań w kierunku i samej otyłości, i chorób towarzyszących takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze.
Istnieją różne rodzaje otyłości: uogólniona, pośladkowo-udowa i brzuszna. Ta ostatnia jest szczególnie niebezpieczna – wymaga podjęcia szybkich i skutecznych działań. W jej przypadku mamy bowiem do czynienia z nadmiernym nagromadzeniem się tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej (w stosunku do całkowitej zawartości tłuszczu w ciele). To powoduje otłuszczenie narządów wewnętrznych oraz podwyższony poziom cholesterolu i wysokie ciśnienie tętnicze, zwiększa zatem ryzyko wystąpienia cukrzycy czy schorzeń kardiologicznych, w tym miażdżycy, przez co może prowadzić nawet do niepełnosprawności i skrócenia oczekiwanej długości życia.
Jak diagnozuje się otyłość?
Do zdiagnozowania nadwagi i otyłości stosuje się różne metody, a w praktyce przede wszystkim trzy: wskaźniki BMI i WHR oraz pomiar obwodu talii. Można zastosować je samodzielnie, jednak – zwłaszcza gdy wyniki mocno wykraczają ponad normy – należy zwrócić się do specjalisty po ostateczną diagnozę i wskazania do leczenia.
- Wskaźnik BMI (Body Mass Index). BMI = kg/m² – czyli iloraz masy ciała podanej w kilogramach i wzrostu w metrach podniesionego do kwadratu. BMI w zakresie 18,5-24,99 oznacza prawidłową masę ciała, do BMI 29,99 mówimy o nadwadze, 30-34.99 to otyłość I stopnia, a powyżej 40 – otyłość skrajna.
- Wskaźnik WHR (Waist to Hip Ratio). WHR = obwód talii/obwód bioder – wyrażone w centymetrach. Dzięki temu wskaźnikowi można rozpoznać rodzaj otyłości, bo wskazuje, w którym miejscu tkanki tłuszczowej jest za dużo. Jeśli WHR przekracza 0,8 u kobiety i 1 u mężczyzny, oznacza otyłość brzuszną.
- Pomiar obwodu talii. To jedyna metoda niezależna od wzrostu czy obwodu bioder, które mogą zaburzać interpretację wyniku BMI i WHR. Wedle ogólnie przyjętych kryteriów – niezależnie od wzrostu – obwód talii wynoszący od 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn świadczy o otyłości brzusznej.
Aby ustalić skuteczne na odchudzanie leki na receptę, specjalista przygląda się głębiej problemowi. W przypadku otyłości brzusznej znaczenie ma też jej typ – może to być tkanka podskórna (fałd) lub tłuszcz trzewny. Ten ostatni zalega wokół narządów – brzuch jest twardy, natomiast wyraźnie odstaje od sylwetki. Dodatkowo ważne są też przyczyny problemu. A w tym przypadku mówimy o otyłości prostej – jest wynikiem dostarczania zbyt wielu kalorii z pożywieniem w stosunku do wydatków energetycznych organizmu (wspiera ją brak aktywności fizycznej, spożycie zbyt dużej ilości cukrów i tłuszczów), oraz o otyłości wtórnej będącej wynikiem choroby bądź zaburzeń funkcjonowania organizmu (np. zmian w gospodarce hormonalnej, wad genetycznych i rozwojowych czy stosowania leków).
Jak działają leki odchudzające na receptę?
Od diagnozy problemu, stopnia nadwagi bądź otyłości, jej rodzaju i przyczyn zależy, jakie leki na odchudzanie na receptę przepisze lekarz bądź jakich tabletek lub też innych preparatów (poza lekami) użycie zaleci. Ze względu na to, że leki zawierają różne substancje czynne, to ich stosowanie daje odmienne efekty, poprzez nie wykorzystuje się różne mechanizmy wspierające proces redukcji masy ciała.
- Mysimba. Zawiera dwie substancje czynne: chlorowodorek naltreksonu oraz chlorowodorek bupropionu, które na siebie oddziałują. Lek zwiększa poczucie sytości oraz hamuje apetyt, silnie ograniczając uczucie głodu, łaknienia.
- Xenical. Substancja czynna leku to orlistat: tetrahydrolipostatyna. Ma formę kapsułek. Ich stosowanie przekłada się na zmniejszenie wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym oraz ogranicza kaloryczność diety odchudzającej.
- Saxenda. Zawartą w tym roztworze do wstrzykiwania substancją czynną jest liraglutyd – przypomina hormon wydzielany po posiłku w jelitach. Zwiększa uczucie sytości i hamuje apetyt, a dodatkowo obniża poziom cukru we krwi.
Każdy z tych leków jest wydawany wyłącznie na receptę oraz nie podlega refundacji. Średni czas terapii to kilkanaście tygodni, po czym lekarz ocenia wyniki i określa dalsze zalecenia oraz formę leczenia. Dla każdego z tych leków są też określone wskazania do stosowania (zakres BMI, a często także choroby towarzyszące nadwadze czy otyłości) oraz przeciwwskazania. Ich przyjmowanie może też wiązać się z wystąpieniem skutków ubocznych.
Czy tabletki na odchudzanie działają? Czy są skuteczne?
Dostępne na receptę leki: tabletki i inne preparaty odchudzające wykazują potwierdzone działanie w procesie utraty wagi, ale ich skuteczność zależy od wielu czynników – leczeniem farmakologicznym nie zastąpimy zdrowego trybu życia. Nie zniwelujemy efektów przyjmowania zbyt wielu kalorii, a w tym nadmiernej ilości cukrów i tłuszczów, oraz braku lub za małej dawki aktywności fizycznej. Leki na odchudzanie wyłącznie wspierają leczenie otyłości i nadwagi – proces nadal wymaga wysiłku, wyrzeczeń i wyrobienia zdrowych nawyków żywieniowych.
Stosowane na odchudzanie leki na receptę są też przeznaczone przede wszystkim dla tych osób, u których występuje już otyłość lub nadwaga, ale z przynajmniej jedną chorobą towarzyszącą, gdy redukcja masy ciała jest konieczna dla zdrowia i życia. Nienasilony problem – kilka kilogramów ponad normę – nie jest wskazaniem do podjęcia leczenia farmakologicznego, a należy skupić się na odpowiedniej diecie.
Co jest podstawą w leczeniu otyłości? Jak przebiega cały proces odchudzania?
Podstawą leczenia otyłości jest wypracowanie i stosowanie odpowiedniej diety o obniżonej zawartości kalorii, która w żadnym razie nie przekroczy potrzebnej organizmowi dawki energii. Tę dietę powinien opracować specjalista dietetyk. Drugim ważnym elementem terapii jest też aktywność fizyczna dopasowana do stanu zdrowia i możliwości pacjenta. Nie musi oznaczać godzin spędzonych na siłowni. Często solidne efekty daje już samo włączenie do codziennego rozkładu dnia spacerów, jazdy na rowerze czy pływania. Trening nie może jednak szkodzić – istotne jest wykonanie stosownych badań i uzyskanie pomocy specjalisty: fizjoterapeuty bądź trenera personalnego z odpowiednimi kwalifikacjami.
W przypadku otyłości II i III stopnia lekarz może również zaproponować już leczenie chirurgiczne, czyli skrócenie przewodu pokarmowego lub zmniejszenie żołądka – do tego typu terapii wskazaniem zwykle jest brak efektów innych działań i towarzyszące otyłości choroby, m.in. cukrzyca.
Należy pamiętać, że również już po zakończeniu leczenia otyłości ponownemu nabieraniu masy ciała należy zapobiegać. Zmianę nawyków żywieniowych oraz stylu życia (odpowiednia dieta oraz dawka aktywności fizycznej) trzeba utrzymać, nie można wrócić do błędów popełnianych przed rozpoczęciem terapii.
FAQ:
- Jakie leki na odchudzanie na receptę są obecnie stosowane?
Obecnie najczęściej stosuje się jeden z trzech preparatów – Mysimbę, Xenical bądź Saxendę. Właściwy lek dobiera lekarz, oceniając wskazania i przeciwwskazania do przyjmowania danego środka i mechanizm jego działania. Pacjenci natomiast często też pytają o zastrzyki na odchudzanie Victoza lub Ozempic: te preparaty są stosowane w leczeniu cukrzycy.
- Jak działają leki na odchudzanie?
Działanie leku na odchudzanie wynika z zawartych w nim substancji czynnych. Sama utrata wagi wspomagana takim lekiem następuje przez obniżenie kaloryczności diety i wchłaniania tłuszczów lub stymulowanie uczucia sytości i obniżenie łaknienia. Część preparatów wspiera też spalanie tkanki tłuszczowej i zwiększenie masy mięśniowej.
- Czy tabletki na odchudzanie na receptę są skuteczne?
Tabletki na odchudzanie na receptę mają potwierdzoną skuteczność działania, jednak ich stosowanie musi iść w parze z dbałością o prawidłową dietę oraz dopasowaną do pacjenta aktywnością fizyczną. Przyjmując leki na odchudzanie, należy zatem unikać popełniania błędów żywieniowych: one nie zastępują innych elementów terapii.
