Grzybica paznokci do bardzo wstydliwa, aczkolwiek powszechna dolegliwość – częstość występowania wśród populacji na całym świecie ocenia się na 5,5%. Nieleczona grzybica paznokci prowadzi nie tylko do bólu, ale również innych poważniejszych konsekwencji, m.in. zniszczenia płytki paznokcia, co otwiera wrota innym drobnoustrojom. Warto zatem szybko interweniować, szczególnie że można skutecznie się jej pozbyć. Jak zapobiec nawrotom grzybicy paznokci oraz w jaki sposób ją leczyć? Czytaj dalej, aby się dowiedzieć!
Grzybica paznokci – co to jest?
Grzybica paznokci u stóp i rąk, zwana inaczej onychomikozą, jest najczęstszą chorobą płytki paznokciowej wśród dorosłych, a o wiele rzadziej dzieci. Jest ona spowodowana zakażeniem wywołanym przez dermatofity, pleśnie niedermatofitowe oraz drożdżaki, niemniej jednak zazwyczaj kojarzona jest z tą pierwszą grupą grzybów, a zwłaszcza z T. rubrum. Symptomy uzależnione są od stadium tej przypadłości i należy pamiętać, że wraz z czasem mogą się one nasilać. Z tego też względu ważne jest szybkie wszczęcie postępowania medycznego, dzięki któremu szansa na wyleczenie bez uszczerbku na zdrowiu jest bardzo wysoka.
Grzybica paznokci – przyczyny
Jak już wspomnieliśmy, za to schorzenie odpowiedzialna jest konkretna grupa grzybów i przeważnie są to dermatofity. Jednakże istnieją pewne czynniki predysponujące, które przyczyniają się do rozwoju grzybicy i są to, m.in.:
- zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy);
- otyłość,
- przyjmowanie niektórych leków (np. sterydowych, antykoncepcji hormonalnej);
- cukrzyca,
- długa kuracja antybiotykami,
- obecność chorób układu immunologicznego oraz zaburzenia funkcjonowania odporności (zarówno te wrodzone oraz nabyte, jak i humoralne, np. niedobór przeciwciał IgA);
- niedobór witamin z grupy B oraz deficyt cynku i żelaza;
- rozległe oparzenia ciała,
- łuszczyca dotykająca płytkę paznokcia,
- usunięta śledziona,
- noszenie ciasnego obuwia oraz skarpet z włókien syntetycznych,
- częste korzystanie z kąpielisk publicznych,
- zaniedbania higieniczne,
- wiek (ludzie starsi częściej cierpią na grzybicę paznokci),
- obniżona odporność, np. na skutek przebytej wcześniej infekcji,
- nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego i układu krążenia.
Grzybica paznokci – objawy
Choć wyróżniamy kilka rodzajów grzybicy paznokci rąk oraz stóp, to manifestują się one podobnymi i charakterystycznymi symptomami, które dotyczą płytki paznokciowej.
- Zmiany kształtu paznokcia i deformacje jej powierzchni – przybiera ona postać szponowatą długa, gruba i zagięta płytka) lub rurkowatą (zawinięte brzegi zgrubiałej płytki). Płytka ulega zmatowieniu, pogrubieniu oraz pofałdowaniu.
- Inne zabarwienie płytki – w zależności od zaawansowania choroby, paznokieć może zmienić swój kolor na żółtobrązowy, mlecznożółty, a w cięższych przypadkach zielonobrązowy;
- Osłabienie płytki paznokcia – może mieć ona tendencje do łamania się, pękania czy wykruszania;
- Zmiany przerostowe i zanikowe – budowa płytki zostaje zaburzona, co skutkuje, m.in. jej skróceniem oraz ścienieniem.
Jak wygląda grzybica paznokci?
Choroba ta ma różną klasyfikację zaawansowania, która powstała w celu przeprowadzenia dokładniejszej diagnostyki i przede wszystkim dobrania skuteczniejszej formy leczenia. Każda z nich wyróżnia się innym charakterem płytki paznokcia. Jak zatem wygląda grzybica paznokci?
- Początkowe stadium: na powierzchni paznokcia i przy bocznych wałach zaczynają pokazywać się żółtawe plamki i pasma, które nie dają żadnych dolegliwości bólowych.
- Dojrzałe stadium: paznokieć całkowicie zmienia swoje zabarwienie, najczęściej na żółty, lecz u niektórych pacjentów może także przybierać kolor brązowy oraz czarny. Jego wolny brzeg ulega zniszczeniu, przez co zaczyna się kruszyć. Płytka zaś staje się coraz grubsza i nierzadko zaczyna już odklejać się od naskórka. Na tym etapie chory może odczuwać ból.
- Zaawansowane stadium: paznokieć wydziela nieprzyjemny, pleśniowy zapach. Płytka jest ciemna i odczepia się od naskórka w całości, a ponadto łamie się i kruszy. Pacjenci opisują, że wówczas ból już jest bardzo silny, a wręcz nieznośny.
Jak diagnozuje się grzybicę paznokci?
Patologię tę rozpoznaje się na podstawie objawów, które towarzyszą pacjentowi. Bardzo ważne jest tutaj badanie fizykalne, które umożliwia specjaliście dokładne obejrzenie płytki paznokciowej i ocenienie, w jakim stadium zakażenia się obecnie znajduję. Kto zajmuje się grzybicą paznokci? Głównie lekarz dermatolog. W trakcie wizyty bada on pacjenta pod kątem innych infekcji grzybiczych, np. w obrębie pachwin oraz stop i wykonuje również badanie mykologiczne, które pozwala zidentyfikować czynnik etiologiczny.
Zdarza się, że w skrajnych przypadkach konieczna jest biopsja paznokcia, mająca za zadanie potwierdzenie bądź wykluczenie nowotworu aparatu paznokciowego, choroby zapalnej, np. łuszczycy i liszaja płaskiego lub też infekcji, w tym o charakterze grzybiczym.
Leczenie grzybicy paznokci – jak przebiega?
Leczenie grzybicy paznokci opiera się na metodach zachowawczych, czyli takich, które nie wymagają pobytu w szpitalu. Najskuteczniejszą formą terapii jest farmakologia przyjmowania doustnie. Wielu pacjentów boi się konfrontacji z lekarzem ze względu na wstydliwą naturę tego problemu i decyduje się na zakup miejscowych środków dostępnych bez recepty.
Niestety, ich działanie ogranicza się bardzo często tylko i wyłącznie do łagodnych infekcji, dlatego też trudno tu mówić o efektywności. Warto pamiętać także, że proces rekonwalescencji jest bardzo długi i może trwać nawet do roku czasu. W tym okresie należy przyjmować przepisane leki doustne oraz preparaty do stosowania miejscowego.
Jak leczyć grzybicę paznokci w cięższych stadiach? Niekiedy konieczne może okazać się usuwanie płytki paznokcia, które wykonuje chirurg. Jest to dość inwazyjna metoda polegająca na całkowitym oddzieleniu płytki paznokciowej od łożyska. Zabieg ten przeprowadzany jest zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent nie odczuwa dolegliwości bólowych. W leczeniu grzybicy paznokci wykorzystuje się również różnego rodzaju lasery, będące częścią medycyny estetycznej lub gałęzi podologicznej.
Grzybica paznokci u nóg – leczenie
W przypadku paznokci stóp pacjenci chętnie udają się do gabinetów podologicznych. Podologia jest działem medycyny, która zajmuje się terapią chorób stawu skokowego i goleniowego oraz stóp, w tym paznokci. Do leczenia grzybicy paznokci w tej okolicy ciała, specjaliści korzystają z różnych technik, w zależności od stopnia zaawansowania nieprawidłowości. Są to m.in.:
- stosowanie preparatów przeciwgrzybiczych o działaniu miejscowym,
- antybiotykoterapia,
- mechaniczne oczyszczanie paznokci,
- laseroterapia.
Grzybica paznokci – leki
Czego boi się grzybica paznokci? Zdecydowanie skutecznych medykamentów. Są one dostępne w formie tabletek, maści, płynów oraz lakierów. Jakie substancje zatem zawierają?
- Lakiery (stosowane do 6 miesięcy w przypadku grzybicy paznokci rąk i do 12 miesięcy w przypadku stóp):
- cyklopiroks,
- amorolfina,
- kimbazol.
- Kremy:
- mocznik,
- bifonazol,
- Maści i żele:
- klotrimazol (dostępny jest też pod postacią płynu oraz lakieru),
- tazaroten.
- Leki doustne:
- terbinafina,
- itrakonazol,
- flukonazol.
Grzybica paznokcia – profilaktyka
Zapobieganie grzybicy paznokci jest nader ważne, ponieważ może uchronić nas nie tylko przed zachorowaniem, ale i nawrotami – a infekcję mają tendencję do ponownego pojawiania się. Co więc zatem zrobić, aby nie musieć mierzyć się z tym problemem?
- Zadbajmy o naszą higienę – grzybica lubuje się w wilgoci i pocie, dlatego tak istotne jest, aby myć się co najmniej raz dziennie, nie pomijając przy tym okolic dłoni oraz stóp ze szczególną dbałością o przestrzenie międzypalcowe.
- Odpowiednie obuwie i skarpetki to podstawa! Buty nie powinny nas uciskać, a skarpetki winny być wykonane z przewiewnego materiału, który nie blokuje dostępu powietrza.
- Korzystajmy ze swoich rzeczy – choć może wydawać się nam, że wiemy o kimś wszystko, to nie zawsze tyczy się to chorób, na które druga osoba cierpi. Z tego powodu nie należy pożyczać ręczników, butów oraz akcesoriów do pielęgnacji paznokci, np. pilników czy cążek.
- Nie musimy unikać basenów, ale pamiętajmy o tym, by nie chodzić na bosaka w miejscach użytku publicznego.
FAQ:
- Jak wygląda grzybica paznokci u nóg i rąk?
To, jak wygląda grzybica paznokcia, uwarunkowane jest jej stopniem rozwoju. Na początku na płytce ujawniają się żółte plamy oraz pasma. Jeżeli nie zareagujemy już wtedy, to zmienione chorobowo paznokcie przybierają żółty lub zielonobrązowy odcień i zaczynają się kruszyć oraz łamać.
- Co powoduje nieleczona grzybica paznokci?
Występowanie grzybicy paznokci wiąże się z wieloma przykrymi konsekwencjami. Pierwszą z nich jest towarzyszenie dolegliwości bólowych, które w przypadku stóp mogą uniemożliwiać sprawne poruszanie się czy założenie obuwia. Najgroźniejszym skutkiem jest poważne uszkodzenie paznokcia, które może przyczynić się do rozwoju innych infekcji w całym organizmie.
- Czego używa się do leczenia grzybicy paznokci?
Zmiany można zlikwidować za pomocą specjalnych środków doustnych oraz takich do stosowania miejscowego, np. kremów, maści czy lakierów. W podologii praktykuje się leczenie laserem, lecz to przeważnie w sytuacji, gdy u pacjenta manifestuje się grzybica paznokci stóp.