Zmiany na skórze w okolicach ust nie tylko nieestetycznie wyglądają. Opryszczka na ustach powoduje powstawanie pęcherzyków i zaczerwienień, które bolą, swędzą czy pieką. Wystarczy osłabienie organizmu, aby się zarazić. Chociaż sama opryszczka nie jest groźna, jej powikłania mogą być poważne, dlatego warto ją wyleczyć. Sprawdź, jakie są przyczyny opryszczki wargowej i w jaki sposób pozbyć się jej na dobre.
Wirus opryszczki wargowej – skąd się bierze opryszczka?
Opryszczka ust znana jest potocznie pod terminami takimi jak „zimno” czy „skwarka”. O zakażenie wirusem opryszczki nie jest trudno. Niemal każdy człowiek jest nosicielem opryszczki wargowej – jednak choruje tylko część zakażonych. Chorobę wywołuje wirus opryszczki Herpes Simplex Virus typu 1 (HSP-1). Opryszczkę narządów płciowych wywołuje zaś wirus HSV-2. Zakażenie wirusem HSV odbywa się przez bezpośredni kontakt z osobą chorą – przez ślinę i inne płyny ustrojowe, np. po piciu z jednej szklanki lub używanie tych samych kosmetyków. Wirus przedostaje się do organizmu przez śluzówki albo mikrouszkodzenia skóry.
Po tym, jak wirus opryszczki pospolitej wnika do organizmu, bardzo szybko się rozmnaża i rozprzestrzenia wraz z krwią. Po zakażeniu pierwotnym choroba skupia się przy zwojach nerwowych, gdzie czeka na odpowiedni czas, by powstało zakażenie wtórne. Chodzi tutaj o spadek odporności, np. podczas:
- przebiegu innych chorób zakaźnych czy infekcji,
- dużego stresu,
- miesiączki,
- nadmiernej ekspozycji na słońce,
- wychłodzeniu organizmu.
Objawy opryszczki wargowej
U dzieci opryszczka przebiega zazwyczaj bezobjawowo. Zakażenie pierwotne, nawet jeśli na skórze pojawią się jego oznaki, nie powoduje problemów. Natomiast u dorosłych pierwszy atak jest gwałtowny i powoduje najwięcej bólu. Wśród pierwszych objawów w okolicach ust możesz zauważyć:
- ból,
- mrowienie,
- pieczenie,
- świąd.
Tak jak wszystkie choroby zakaźne, opryszczka również wywołuje powikłania. Pierwotne zakażenie może mieć objaw opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i dziąseł, zanokcicy opryszczkowej czy opryszczkowego zapalenia mózgu. W niektórych przypadkach rozwijają się takie zakażenia narządowe jak zapalenie wątroby czy zapalenie przełyku.
Warto wiedzieć, że typ 2 wirusa wywołuje objawy opryszczki głównie na narządach płciowych, a nie na ustach i odwrotnie. Mimo wszystko zdarza się, że zakażenie wirusem opryszczki zwykłej może zajść podczas seksu oralnego. Nie obawiaj się jednak – nawroty choroby w obydwu przypadkach trwają ok. 1-2 tygodnie, ale u większości nosicieli po pierwotnym zakażeniu opryszczka przebiega bezobjawowo.
Opryszczka – jak wygląda? Przebieg choroby
Wygląd opryszczki wargowej zależy od stadium choroby. Objawy opryszczki takie jak świąd czy pieczenie w okolicy warg są niewidoczne, dopóki nie pojawi się zaczerwienienie świadczące o początku stanu zapalnego. Pod palcami możesz wówczas wyczuć niewielką grudkę, która z czasem zmienia się w pęcherzyk wypełniony płynem surowiczym. Po kilku dniach pęcherzyki pękają – to czas, kiedy opryszczka na wardze jest najbardziej zaraźliwa. Później miejsce pęcherzyków zajmują owrzodzenia, zmieniające się w strupy. Po kilku dniach strupy odpadają i skóra goi się.
Opryszczka wargowa a genitalna
Standardowo opryszczkę wargową wywołuje wirus HSV-1, a opryszczkę narządów płciowych – HSV-2. W tym przypadku po zakażeniu wystarczy 3-7 dni, aby choroba się rozwinęła. Objęta nią jest nie tylko skóra w okolicy narządów płciowych, ale również i błony śluzowe. Objawy choroby, czyli zaczerwienienie, pęcherze oraz nadżerki pojawiają się m.in. na:
- wewnętrznej stronie ud,
- prąciu,
- mosznie,
- wargach sromowych,
- pochwie.
W odróżnieniu od opryszczki wargowej, przy zakażeniach narządów płciowych występują również bóle mięśniowe i ból głowy, gorączka czy dreszcze. Pojawia się ból przy oddawaniu moczu, a także wydzielina z cewki moczowej.
Opryszczka na ustach i na oku
Opryszczka na brodzie czy opryszczka pod nosem to nie jedyne miejsca występowania choroby zakaźnej. Istnieje duże ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa opryszczki wargowej z ust w okolice oczu. Kiedy do tego dojdzie, nie odwlekaj wizyty u lekarza. Choroba może spowodować trwałe uszkodzenie wzroku, a nawet jego utratę. Opryszczka pojawia się wówczas na rogówce lub spojówce, a także pęcherzyków na powiekach. Zwróć uwagę na:
- ogólny dyskomfort w okolicy oka,
- łzawienie,
- świąd,
- ból,
- pogorszenie widzenia.
Opryszczka w ciąży
Jeśli do zakażenia wirusem opryszczki dojdzie u ciężarnej kobiety, choroba może doprowadzić do powikłań u płodu. Mowa tutaj nie o wirusie HSV-1, który powoduje opryszczkę wargową, ale głównie HSV-2, czyli dolegliwościach obejmujących narządy płciowe matki. Do zakażenia wirusem opryszczki płodu może dojść zarówno podczas infekcji pierwotnej, jak i nawrotowej, a także bezobjawowej. Zakażenie wirusem HSV u płodu może wywołać:
- poronienie,
- przedwczesny poród,
- wrodzone zakażenie wirusem opryszczki, czyli m.in. wady serca, wady neurologiczne lub zmiany oczne.
Ciąży najbardziej zagrażają zakażenie pierwotne w ostatnim trymestrze ciąży i pojawienie się zmian skórnych w okolicach narządów płciowych kobiety tuż przed porodem. W takiej sytuacji dziecko może zarazić się opryszczką genitalną w czasie porodu waginalnego, a ryzyko zakażenia wzrasta, jeśli na 4-6 godzin przed urodzeniem doszło do pęknięcia błon płodowych.
Aby zapobiec wrodzonym wadom i innym komplikacjom, u kobiet w ciąży stosuje się leki przeciwwirusowe, a także leczenie profilaktyczne od 34.-36. tygodnia do porodu.
Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej
Pamiętaj, że nie ma możliwości całkowitego wyleczenia opryszczki, ponieważ nawet kiedy objawy ustąpią, wirus HSV pozostaje w Twoim organizmie w postaci utajonej. Leczenie opryszczki wargowej, a właściwie jej symptomów, warto zacząć już kiedy poczujesz swędzenie skóry. Wówczas nie musisz od razu kierować się lekarza – wystarczy wizyta w aptece i zakup środków na opryszczkę. Lek tego rodzaju powinien zostać wydany bez recepty. Farmaceuta prawdopodobnie poleci Ci na opryszczkę maść z akcylowirem lub walakcylowirem. Preparaty miejscowe przyspieszają gojenie, wspomagają gojenie ran, a co ważniejsze, hamują namnażanie się wirusa.
Na wyprysk opryszczkowy możesz zastosować również popularne plastry hydrokoloidowe, pamiętaj jednak, że nie zawierają one substancji przeciwwirusowych. Z drugiej strony chronią przed rozprzestrzenianiem się zmian jak fizyczna bariera na opryszczkę. Tabletki bez recepty działają wówczas zewnętrznie, a plastry – zapobiegają przed zanieczyszczeniem rany, jej wysychaniu oraz zarażeniami.
Łagodniejsze środki stosowane na skórę są dostępne również z tlenkiem cynku i ekstraktami z ziół – jeżeli to tylko łagodny nawrót choroby, warto zastosować taką maść. Opryszczka na ustach i stan zapalny „przygasną”, a tkanki zaczną się regenerować.
Ile trwa leczenie opryszczki?
Tak jak inne dolegliwości, zdarza się, że opryszczka na ustach atakuje przed ważnymi uroczystościami. Nic dziwnego – silny stres może obniżać Twoją odporność. Osobom zmagającym się z opryszczką zależy na możliwie najszybszym zaleczeniu problemu lub ukryciu szpecących objawów, jakie wywołuje opryszczka.
Lek (na receptę lub nie) warto zastosować jak najszybciej, ponieważ może skutecznie przyspieszyć gojenie. Standardowo nawracająca opryszczka na ustach trwa 7-12 dni. Im wcześniej zdecydujesz się leczyć opryszczkę wargową, tym szybciej objawy znikną.
Opryszczka – jak się pozbyć jej na dobre?
Nawet jeśli przyjmujesz tabletki od opryszczki, a objawy zostały zaleczone, ryzyko zarażenia innych osób ani częstość nawrotów choroby się nie zmniejsza. Nic więc dziwnego, że wirus opryszczki pospolitej jest tak szeroko rozpowszechniony wśród ludzi. Co więcej, nie istnieje szczepionka, która chroni przed zachorowaniem, dlatego warto stosować odpowiednie środki ostrożności i maści czy tabletki. Opryszczka nie musi mieć negatywnego wpływu na Twoje życie na co dzień.
Możesz wspomóc działanie, jakie ma na Twój organizm przepisany lek. Opryszczka wymaga ścisłego przestrzegania zasad higieny. Dzięki temu nie tylko przyspieszysz gojenie, ale również zapobiegniesz dalszemu rozniesieniu choroby na inne partie twarzy. Co robić?
- Myj często ręce, zwłaszcza przed i po aplikacji maści.
- Unikaj dotykania pęcherzyków i ran, nie drap ani nie pocieraj ich.
- Unikaj dotykania twarzy oraz okolic oczu.
- Krem lub maść nakładaj jednorazowym patyczkiem higienicznym – nie rób tego prosto z opakowania.
- Ogranicz kontakt z osobami zakażonymi.
- W przypadku opryszczki genitalnej ogranicz kontakty seksualne.
- Stosuj prezerwatywy.
FAQ
- Czym jest opryszczka skóry?
Opryszczka w jamie ustnej czy opryszczka pod ustami i w ich okolicy jest chorobą zakaźną wywołaną przez wirus opryszczki.
- W jaki sposób objawia się opryszczka?
Usta oraz skóra wokół nich boli i swędzi, aż na jej powierzchni tworzą się pęcherzyki. Z czasem zmiany przekształcają się w bolesne nadżerki oraz strupy, a rana się goi.
- Jaki lek na opryszczkę na receptę zastosować?
Jak najszybciej poddaj się leczeniu opryszczki – tabletki lub maść bez recepty uzyskasz w aptece. Środki w składzie powinny posiadać akcylowir lub walakcylowir. Możesz też umówić się na wywiad z naszym lekarzem, który przepisze Ci leki z antybiotykami.
- Czy można pozbyć się opryszczki w jedną noc?
Nie zawsze. Jeżeli zależy Ci na czasie, gdy dokucza Ci opryszczka, maść to Twój sprzymierzeniec. Stosuj się do zasad higieny, a w dzień wykorzystaj plaster koloidalny – pod nim i makijażem opryszczka na ustach będzie mniej zauważalna.