Galopujące tempo życia, stres oraz łatwa dostępność do fast-foodów są czynnikiem decydującym o istnieniu wielu chorób cywilizacyjnych, do których zaliczamy m.in. otyłość brzuszną. Czym jest otyłość brzuszna? Jak pozbyć się nadmiaru tłuszczu z brzucha? Jakie są skutki i przyczyny tego schorzenia? Jakie tabletki na otyłość na receptę przyjmować? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie te pytania.
Co to jest otyłość trzewna?
Otyłością trzewną, czyli brzuszną, określamy stan, w którym występuje nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej głównie w okolicach brzucha. Jest to defekt, który może bezpośrednio wpływać na kondycję wielu narządów wewnętrznych, ponieważ wówczas dochodzi do ich otłuszczenia. Nierzadko prowadzi to również do zwiększenia ryzyka schorzeń ze strony układu sercowo-naczyniowego. Według ogólnodostępnych statystyk WHO około 300 milionów osób cierpi na otyłość, co sprawia, że dolegliwość zaliczana jest do jednych z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych na całym świecie.
Przyczyny otyłości brzusznej
Nagromadzenie nadmiaru tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej może być wywołane przez wiele czynników, które powinny zostać rozpatrzone przez lekarza specjalistę, szczególnie iż niektóre z nich mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia.
Problemy hormonalne
Zaburzenia gospodarki hormonalnej są wyróżniane jako jedne z najczęstszej występujących przyczyn otyłości brzusznej wśród chorych. Do tego typu nieprawidłowości należą m.in.:
- niedoczynność tarczycy,
- niedoczynność przysadki mózgowej,
- zespół policystycznych jajników,
- zespół Cushinga,
- hiperprolaktynemia, czyli nadmiar prolaktyny.
Szczególnie ciekawym przypadkiem jest zespół Cushinga, którego podłożem jest nadmierne wydzielanie kortyzolu. Zgłaszający się pacjenci odznaczają się posturą, w której to ramiona i nogi są szczupłe w porównaniu do reszty ciała. Charakterystycznym objawem tego zjawiska jest również odkładanie się tkanki tłuszczowej tylko i wyłącznie w okolicach pasa. Przypadłość nazywana jest brzuchem stresowym (kortyzol bowiem to hormon odpowiadający za stres). Warto jednak pamiętać, że wysoki poziom kortyzolu może być wynikiem innych schorzeń czy też chronicznego stresu.
Podeszły wiek i odmienna fizjologia
Są to dwa czynniki, które mają znaczący wpływ na rozkład tkanki tłuszczowej. U osób starszych zaobserwowano większą skłonność do zbierania się tłuszczu trzewnego w jamie brzusznej niż u tych w wieku dojrzewania bądź dorosłości. Młody i poprawnie funkcjonujący organizm kobiety, jak i mężczyzny ma tendencję do równomiernego gromadzenia komórek tłuszczowych po całym ciele.
Zauważono także, że mężczyźni są bardziej narażeni na prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości brzusznej niż populacja kobiet. Wynika to z odmiennego funkcjonowania układu hormonalnego u obu płci – w przypadku facetów tkanka tłuszczowa odkładana jest w okolicach brzucha, natomiast u kobiet osadza się ona w okolicach bioder oraz ud.
Niezdrowy tryb życia
Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej to kwintesencja dzisiejszego świata. Jest to wynik presji, która zmusza wielu z nas do pogoni za dobrobytem kosztem zdrowia. Oprócz tego na taki stan rzeczy ma wpływ również postępowy rozwój technologii, która może przyczyniać się do tworzenia chaosu chemicznego w mózgu. Nie można zaprzeczyć, że wiele osób spędza większość swojego wolnego czasu w cyberprzestrzeni lub przed telewizorem. Jest to poważny i niebezpieczny problem przyczyniający się do ryzyka wystąpienia otyłości brzusznej.
Nieprawidłowa dieta
Niezbilansowana dieta opierająca się na produktach wysokoprzetworzonych jest główną przyczyną występowania otyłości brzusznej. Bardzo istotne są także poszczególne składniki pokarmowe znajdujące się w codziennym jadłospisie. Wykazano na modelach zwierzęcych, że niektóre z nich przyczyniają się do odkładania tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Przykładem takiego składnika są nasycone kwasy tłuszczowe, występujące głównie w żywności pochodzenia zwierzęcego.
Ponadto na ryzyko wystąpienia otyłości brzusznej oddziałuje dieta bogata w produkty o wysokiej zawartości fruktozy oraz tych charakteryzujących się wysokim indeksem glikemicznym. Do tej grupy należą artykuły, które powodują duży wyrzut insuliny po ich spożyciu. Warto tutaj wspomnieć o alkoholu, który może obniżyć metabolizm nawet o 30%, co w efekcie skutkuje szybszym odkładaniem się trzewnej tkanki tłuszczowej i jej wolniejszym spalaniem przez kilka dni.
Predyspozycje genetyczne
Czy otyłość może być dziedziczna? Większość naukowców odpowiada na to pytanie twierdząco. Podkreślają oni, że otyłość brzuszna nierzadko jest związana z mutacjami genowymi, które stanowią 70% udziału w wahaniach masy ciała. Najczęstszą przyczyną występowania otyłości na tym podłożu jest obecność polimorfizmów genetycznych w kilku genach. Zjawisko profesjonalnie nazywane jest otyłością poligenową.
Skutki otyłości brzusznej
Powszechnymi następstwami związanymi z otyłością brzuszną są:
- choroby układu sercowo-naczyniowego,
- cukrzyca typu 2,
- schorzenia przyczyniające się do nadciśnienia tętniczego,
- zaburzenia gospodarki cholesterolowej,
- insulinooporność,
- miażdżyca,
- kamica żółciowa,
- zwiększone ryzyko wystąpienia nowotworów, m.in. raka jelita grubego, trzustki oraz pęcherzyka żółciowego.
Skutki otyłości brzusznej u mężczyzn
U pacjentów płci męskiej zauważono takie skutki jak:
- nowotwory prostaty oraz jelita grubego,
- pogorszenie jakości nasienia,
- obturacyjny bezdech senny, który zwiększa prawdopodobieństwo zgonu na skutek schorzeń kardiologicznych (łącznie z zawałem mięśnia sercowego).
Skutki otyłości brzusznej u kobiet
Otyłość brzuszna u kobiet zwiększa szansę na:
- zaburzenia miesiączkowania (szczególnie u dziewczynek będących w okresie dojrzewania);
- wystąpienie nowotworów, obejmujących żeńskie ogniska (rak piersi, jajników, błony śluzowej macicy);
- bezpłodność i problemy z utrzymaniem ciąży.
Skutki otyłości brzusznej u dzieci
CDC (Centrum Kontroli i Prewencji Chorób) wyróżnia dwa wymiary następstw otyłości u dzieci. Są to konsekwencje na tle fizycznym oraz psychicznym. Do tej pierwszej grupy należą m.in.:
- patologie układu kostno-stawowego,
- stłuszczenie wątroby,
- kamienie żółciowe,
- wysokie ciśnienie krwi oraz podwyższone stężenie cholesterolu, które w kolejnych etapach życia może prowadzić do schorzeń układu krążenia;
- problemy z oddychaniem, takie jak astma i bezdech senny.
Druga kategoria natomiast odnosi się do skutków występujących na płaszczyźnie psychologicznej. Nadmiar tkanki tłuszczowej u dzieci i nastolatków może skutkować nieprzyjaznym spojrzeniem na własną osobę, co prowadzi często do obniżenia samooceny i wycofania społecznego, a nawet stanów lękowych oraz depresyjnych. Wynikiem otyłości brzusznej nierzadko są również zaburzenia odżywiania, które stanowią niebagatelne zagrożenie dla zdrowia oraz życia.
Otyłość brzuszna – jak się pozbyć schorzenia?
Jak zlikwidować otyłość brzuszną? Bardzo ważną kwestią jest poprawa nawyków żywieniowych i stylu życia. Zmienienie tych czynników może wpłynąć pozytywnie na modyfikacje epigenetyczne dotyczące genów, przekształcając tym samym ryzyko otyłości i jej powikłań. Dodatkowo przemyślana dieta bogata w m.in. zdrowe tłuszcze, regularne spożywanie posiłków i aktywność fizyczna wpływają korzystnie na pozbywanie się nadmiernej tkanki tłuszczowej z organizmu.
Niemniej jednak w niektórych przypadkach konieczna jest specjalistyczna pomoc lekarska. Pierwszą możliwością jest chirurgiczne leczenie otyłości, czyli operacja bariatryczna. Druga opcja to terapia farmakologiczna ukierunkowana na otyłość. Leki na receptę cieszą się dużym zainteresowaniem przez swoją wysoką skuteczność. Obecnie w Polsce dostępne są cztery rodzaje substancji:
- Liraglutyd, który jest odpowiednikiem hormonu GLP-1, odpowiedzialnego za poczucie sytości oraz zmniejszenie poczucia głodu.
- Orlistat, będący inhibitorem lipaz, wytwarzanych w przewodzie pokarmowym. Zadaniem tego związku jest zmniejszenie wchłaniania tłuszczów, co może powodować wymuszenie ujemnego bilansu kalorycznego.
- Chlorowodorek naltreksonu i chlorowodorek bupropionu to związki oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy, które hamują mechanizmy neurochemiczne odpowiedzialne za uczucie łaknienia.
Otyłość – jak zapobiegać jej wystąpieniu?
W jaki sposób można zapobiec otyłości brzusznej? Podstawową zasadą jest prowadzenie zdrowego trybu życia wolnego od używek i wysokoprzetworzonej żywności. Trzymanie się zbilansowanej diety i zapewnienie sobie odpowiedniej dawki ruchu w ciągu dnia wspomaga zachowanie prawidłowej wagi, gdyż umożliwia to bycie w deficycie kalorycznym, w efekcie którego organizm zaczyna czerpać energię z zapasów zgromadzonych w tkance tłuszczowej.
Oprócz tego zalecane jest dbanie o swoje zdrowie psychiczne, szczególnie w sytuacjach nadmiernego stresu. Warto zatem znaleźć zajęcie, które nas uspokaja oraz pozwala nam na uwolnienie nagromadzonych emocji. Za takie aktywności uznawane są m.in. joga oraz medytacja.
Aby zapobiec odkładaniu się trzewnej tkanki tłuszczowej, można do swojej diety dołączyć profilaktyczną suplementację. Naturalne tabletki na otyłość brzuszną mogą wspomóc jej leczenie oraz skutecznie zmniejszyć jej ryzyko. Według Healthline pomocne są zioła, takie jak kozieradka, żeń-szeń czy oregano.
FAQ:
- Jak leczyć otyłość brzuszną?
Korzystnym krokiem w leczeniu schorzenia może okazać się zmiana trybu życia oraz wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych. Aby pozbyć się otyłości brzusznej, warto zaopatrzyć się w leki na otyłość na receptę, które wspierają utrzymywanie ujemnego bilansu kalorycznego.
- Czy otyłość brzuszna jest niebezpieczna dla zdrowia?
Otyłość trzewna może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia, szczególnie wówczas, gdy przybiera zaawansowaną postać. Dochodzi wtedy bowiem do otłuszczenia narządów wewnętrznych, co wpływa na ich kondycję oraz wydolność organizmu.
- Jak leczyć otyłość w zależności od płci?
Ze względu na odmienne uwarunkowania biologiczne oraz inną ilość tkanki tłuszczowej postępowanie w przypadku kobiet i mężczyzn może się nieco różnić. Warto mieć na uwadze, że część osób otyłych ma emocjonalny stosunek do jedzenia, dlatego też leczenie może zostać ukierunkowane także na psychoterapię.