Nadpotliwość – przyczyny i leczenie

Pocenie się jest fizjologicznym procesem zachodzącym w organizmie prawie każdego człowieka. Zjawisko ochładza ludzkie ciało oraz pozwala na oczyszczenie go z niepotrzebnych substancji, które wydalane są wraz z potem. Problemem natomiast jest nadmierna potliwość, która dla wielu osób stanowi niezwykle wstydliwy temat. Niemniej jednak nie powinien to być temat tabu, szczególnie iż nadpotliwość można leczyć i to małoinwazyjnymi metodami. O jakich sposobach mowa? Tego dowiesz się w tym artykule.

Gruczoły potowe – jaka jest ich funkcja?

Zanim przejdziemy do omawiania charakterystyki nadpotliwości, chcielibyśmy krótko poruszyć kwestię gruczołów potowych, które odgrywają bardzo istotną rolę w organizmie człowieka. Są one odpowiedzialne za termoregulację oraz usuwanie zbędnych produktów przemian materii. Gruczoły potowe możemy podzielić na:

• Ekrynowe – znajdują się na całym ciele, z wyjątkiem warg oraz narządów płciowych. Najliczniej rozmieszczone są w okolicach stóp oraz dłoni i stanowią jedyne wytwory skóry, które zlokalizowane są w tych częściach ciała. Pot wydzielany przez gruczoły potowe ekrynowe jest wodnisty, co umożliwia unormowanie temperatury ciała.
• Apokrynowe – potocznie nazywane są gruczołami zapachowymi, ponieważ to właśnie ich wydzielina wpływa za nieprzyjemny zapach potu. Wynika to z faktu, iż płyn powstaje w momencie kontaktu z bakteriami żyjącymi na powierzchni naszej skóry. Największe zagęszczenie gruczołów apokrynowych obecne jest pod pachami oraz w okolicach pachwin i krocza. Ich aktywność związana jest bezpośrednio z bodźcami emocjonalnymi, a nie ze wzrostem temperatury ciała. Wydzielina produkowana przez te gruczoły jest tłusta i co ciekawe pełni ważną funkcję dla zwierząt, gdyż oddziałuje m.in. na ich zachowania seksualne.

Nadpotliwość – czym jest?

Nadmierną potliwością nazywamy zjawisko, kiedy to gruczoły potowe produkują zbyt dużo potu względem utrzymania optymalnej temperatury ciała. Z medycznego punktu widzenia do rozpoznania tej dolegliwości konieczne jest utrzymywanie się lub powtarzanie epizodów tego procederu w skali utrudniającej normalne funkcjonowanie. Warto wiedzieć, że nadpotliwość nie jest wywołana czynnikami zewnętrznymi, takimi jak m.in. wysoka temperatura otoczenia, odczuwanie silnego stresu oraz uprawianie aktywności fizycznej.

Istnieją dwa główne rodzaje nadmiernej potliwości, a mianowicie:

• Nadpotliwość pierwotna – w tym przypadku wydzielanie potu ma charakter miejscowy, a konkretna przyczyna nie jest znana.
• Nadpotliwość wtórna – występuje na całym ciele. Oznacza to, że aktywność gruczołów potowych jest ogólnie zbyt intensywna, a nie tylko punktowo. Ta odmiana koreluje wraz z chorobami współistniejącymi.

Przyczyny nadpotliwości

Za zbyt wzmożoną pracę gruczołów potowych może odpowiadać kilka czynników, zwłaszcza różnego rodzaju zaburzenia i schorzenia, takie jak:

• nadczynność tarczycy,
• cukrzyca,
• zespół uszno-skroniowy (Łucji Frey),
• choroby i infekcje z wysoką gorączką,
• choroby nowotworowe,
• menopauza i andropauza,
• hormonalne wahania w okresie dojrzewania,
• akromegalia,
• przewlekłe stany lękowe,
• bezsenność.

Niemniej jednak warto zaznaczyć, że przyczyny nadpotliwości nie muszą mieć patologicznego podłoża, może ona bowiem pojawić się przez:

• upał,
• wysiłek fizyczny,
• stosowanie niektórych leków,
• okresowy stres,
• spożycie alkoholu, kofeiny lub pikantnej potrawy.

Nadmierna potliwość – objawy i powikłania

Nadmierne wydzielanie potu daje dość charakterystyczne symptomy, w zależności od miejsca:

• Nadpotliwość dłoni – ręce są mokre i wilgotnie, co uniemożliwia trzymanie przedmiotów, np. długopisu.
• Nadpotliwość stóp – podeszwy stóp są wilgotne, a produkowany pot jest gęsty.
• Nadpotliwość pach – wydzielina jest płynna, może być trochę lepka. Zazwyczaj pot cechuje się nieprzyjemną wonią przez gruczoły potowe apokrynowe, które najliczniej znajdują się w tej lokalizacji ciała.
• Nadpotliwość na całym ciele – dotyczy skóry całego ciała. Wówczas pot nierzadko przesiąka przez ubranie, zostawiając na nim duże i widoczne plamy. Dotyczy to szczególnie takich miejsc jak plecy, pośladki czy klatka piersiowa, ale może występować również w obrębie pach, stóp, dłoni oraz głowy.

Osoby ciepiące na tę dolegliwość mogą być bardziej podatne na różnego rodzaju przewlekłe infekcje bakteryjne oraz grzybicze, co z kolei prowadzi do problemów skórnych. Ponadto przy nadpotliwości istnieje ryzyko maceracji (uszkodzenia) skóry oraz pojawienia się alergii na skutek obsesyjnej higieny i nadużywania środków myjących. Oprócz tego pacjenci borykający się z takim problemem często unikają kontaktu ze światem zewnętrznym, co może doprowadzić do stanów depresyjnych oraz znacznego pogorszenia jakości życia.

Nadpotliwość – leczenie i diagnostyka

Fundamentalnym aspektem w walce z nadmierną potliwością jest odnalezienie jej przyczyny. Z tego powodu warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje nas na dokładniejszą diagnostykę pod kątem chorób powiązanych z nadpotliwością. Jeżeli wraz ze specjalistą uda nam się zweryfikować powód wywołujący nadmierne pocenie, to medyk dobierze odpowiednie metody leczenia, które powinny załagodzić dolegliwość.

Nadpotliwość – jak leczyć?

Leczenie nadpotliwości jest dobierane indywidualnie do pacjenta oraz skali problemu. Najprzychylniej pacjenci nastawieni są do farmakoterapii, która w większości przypadków jest bardzo skuteczna. Jednakże, jeżeli okazuje się ona niewystarczającym rozwiązaniem, to wówczas rekomendowane są zabiegi z zakresu medycyny estetycznej, wykorzystujące różne substancje, takie jak m.in. toksyna botulinowa, którą stosuje się do leczenia nadpotliwości dłoni oraz pach.

Bardziej inwazyjną metodą jest leczenie operacyjne, które polega na chirurgicznym usunięciu gruczołów potowych odpowiadających za nadmierną potliwość oraz wykonaniu liposukcji danego miejsca. Jest to natomiast zalecane tylko w sytuacji, kiedy inne sposoby hospitalizacji zawiodły.

Leki na nadpotliwość na receptę – jak dostać medykament?

Większość dostępnych preparatów wydawana jest bez recepty. Nie wynaleziono jeszcze jednego wszechstronnego leku, który byłby stosowany w leczeniu nadpotliwości. Pocieszające są nowe badania przeprowadzane nad nowym specyfikiem, który został zatwierdzony do stosowania przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA). Lek zawiera w sobie glikopironium, czyli związek, który przyczynia się do zahamowania wydzielania potu poprzez zminimalizowanie aktywności gruczołów potowych.

Środki na nadpotliwość – jakie pacjent ma możliwości?

Czy istnieje efektywny wyrób na nadpotliwość, który pomoże zniwelować nie tylko samą dolegliwość, ale i wraz z nią uczucie dyskomfortu? Zdecydowanie tak. Na rynku farmaceutycznym można znaleźć wiele opcji w dogodnej formie, dzięki czemu każdy pacjent ma szeroki wybór. Pierwszą z nich są antyperspiranty, które w przeciwieństwie do dezodorantów, powodują miejscowe ograniczenie wydzielania potu. Dużą skutecznością charakteryzują się preparaty mineralne, które są w pełni naturalne i bezpieczne dla zdrowia. Najnowsze badania wykazały bowiem, że regularne stosowanie antyperspirantów pod pachami z chemicznym składem, może przyczyniać się do zwiększonego ryzyka zachorowania na raka piersi, ponieważ w ich tkance gromadzi się aluminium.

Tego rodzaju specyfiki są przeznaczone także do innych części ciała, takich jak stopy i ręce. Warto zatem szukać antyperspirantów w spray lub żelu, gdyż dzięki temu ich spektrum zastosowania będzie szersze. Dbanie o higienę jest zarazem bardzo ważne, dlatego też możesz zaopatrzyć się w środki myjące, które działają antybakteryjne. Szukaj w ich składzie m.in. jonów cynku, gdyż są to pierwiastki tworzące barierę przed powstawaniem nieprzyjemnego zapachu potu.

Jak leczyć nadpotliwość innymi domowymi sposobami?

Domowe sposoby wspierają cały proces hospitalizacji, dlatego też warto o nich pomyśleć, wdrażając profesjonalne metody leczenia. Nadpotliwość możemy załagodzić za pomocą:

• Ziół – napary z szałwii, pokrzywy czy rumianku ograniczają zdolność do wydzielania potu i są wskazane osobom, cierpiącym na zaburzenia neurologiczne, które mogą przyczyniać się do wzmożonej aktywności gruczołów potowych. Są to albowiem rośliny, które wyciszają układ nerwowy.
• Zbilansowanej diety – wybór pełnowartościowych i nieprzetworzonych produktów jest przydatny w profilaktyce otyłości. Zbilansowany jadłospis może pomóc nam także unormować choroby endokrynologiczne, które powiązane są z nadpotliwością. Polecamy unikać też pikantnych potraw, ponieważ mogą one wywoływać nadmierne pocenie smakowe, zwiastujące się wzmożoną czynnością gruczołów potowych w obrębie karku, czoła oraz nosa.
• Właściwego doboru garderoby – wybieraj materiały, które przepuszczają powietrze. Sztuczne tekstylia (np. poliester) nie odprowadzają potu od zewnątrz, co z kolei może wprawiać w dyskomfort psychiczny, gdyż na ubraniu pojawiają się plamy. Ponadto odpowiedni dobór ciuchów zapobiega powikłaniom, do których zaliczamy m.in. ropnie oraz potówki.

FAQ:

• Czy istnieje lek na nadpotliwość na receptę?

Lek na nadpotliwość wydawany na receptę może być trudno dostępny, gdyż leczenie tej dolegliwości opiera się na działaniu przyczynowym. Powodem jest to, iż jest to zazwyczaj objaw innej, współistniejącej choroby.

• Jaka jest szansa, że powstaną skuteczne specyfiki na nadpotliwość?

Efektywne wyroby zdecydowanie byłyby zbawieniem dla osób cierpiących na nadmierną potliwość. Aktualnie wiele naukowców pracuje nad badaniami nowych środków, które mogłyby pomóc większości pacjentom. W aptekach dostępne są leki na nadpotliwość, które wydawane są bez recepty, lecz nie są one skuteczne we wszystkich przypadkach.

• Czy domowe sposoby mogą zapobiec nadpotliwości?

Nie jest potwierdzone, że domowe metody są pomocne w profilaktyce nadpotliwości, jednakże warto z nich korzystać, aby wesprzeć leczenie.